کم شنوایی: انواع کم شنوایی، علل و درمان آن

سمعک مهرا :: کم شنوایی یکی از مشکلات شایع گوش است که می‌تواند در هر سنی رخ دهد. این اختلال به معنی کاهش توانایی فرد در شنیدن صداها به طور طبیعی است. کم شنوایی ممکن است تدریجی یا ناگهانی باشد و به دلایل مختلفی ایجاد شود. در این مقاله، به بررسی انواع کم‌شنوایی، علائم و علل آن می‌پردازیم.

انواع کم شنوایی

کم‌شنوایی بر اساس ناحیه آسیب‌دیده در سیستم شنوایی به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود:

1. کم شنوایی انتقالی (Conductive Hearing Loss)

این نوع کم شنوایی ناشی از مشکل در انتقال صدا از گوش خارجی یا میانی به گوش داخلی است.
– دلایل:
– انسداد مجرای گوش (مانند تجمع موم)
– عفونت گوش میانی (اوتیت میانی)
– پارگی پرده گوش
– ناهنجاری‌های ساختاری در گوش خارجی یا میانی
– ویژگی‌ها:
این نوع کم‌شنوایی معمولاً موقتی است و با درمان مناسب برطرف می‌شود.

2. کم شنوایی حسی-عصبی (Sensorineural Hearing Loss)

این نوع کم شنوایی ناشی از آسیب به سلول‌های مویی گوش داخلی یا اعصاب شنوایی است.
– دلایل:
– افزایش سن (پیرگوشی)
– مواجهه با صداهای بلند
– بیماری‌های عصبی یا عفونت‌های ویروسی
– مصرف داروهای اتوتوکسیک (سمی برای گوش)
– ویژگی‌ها:
این نوع کم‌شنوایی دائمی است و معمولاً با سمعک یا کاشت حلزون درمان می‌شود.

3. کم شنوایی مختلط (Mixed Hearing Loss)

این نوع کم شنوایی ترکیبی از کم‌شنوایی انتقالی و حسی-عصبی است.
– دلایل:
شرایطی که هم گوش میانی و هم گوش داخلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

علائم کم شنوایی

بسته به نوع و شدت آن علائم کم‌شنوایی بسته می‌تواند متفاوت باشد. علائم رایج عبارت‌اند از:
– مشکل در شنیدن صدای افراد، به خصوص در محیط‌های پر سر و صدا
– نیاز به بالا بردن صدای تلویزیون یا تلفن
– احساس زنگ زدن یا وزوز در گوش (Tinnitus)
– مشکل در تشخیص صداهای زیر یا خاص
– اجتناب از مکالمات اجتماعی به دلیل دشواری در درک گفتار
– احساس پری یا گرفتگی در گوش

علل کم شنوایی

1. علل کم شنوایی انتقالی
– انسداد مجرای گوش: تجمع موم، وجود جسم خارجی یا عفونت.
– مشکلات پرده گوش: پارگی پرده گوش یا کاهش حرکت آن.
– عفونت گوش میانی: عفونت‌های حاد یا مزمن گوش میانی که باعث تجمع مایعات می‌شوند.
2. علل کم شنوایی حسی-عصبی
– افزایش سن: از شایع‌ترین علل کم شنوایی در بزرگسالان است.
– صداهای بلند: مواجهه طولانی‌مدت با صداهای بلند یا ضربه صوتی ناگهانی.
– عفونت‌ها: عفونت‌های ویروسی مانند اوریون یا سرخک.
– داروهای خاص: مانند آنتی‌بیوتیک‌های خاص یا داروهای شیمی‌درمانی.
– ژنتیک: برخی از کم‌شنوایی‌ها ارثی هستند.
3. علل کم شنوایی مختلط
– شرایطی مانند بیماری اتواسکلروزیس (سخت شدن استخوان‌های گوش میانی) که بر هر دو بخش گوش تأثیر می‌گذارد.

تشخیص و درمان کم شنوایی

– تشخیص
– آزمایش‌های شنوایی (ادیومتری)
– معاینه گوش توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی
– تست‌های تصویربرداری (مانند MRI یا CT) برای مشکلات ساختاری

درمان:
1. کم شنوایی انتقالی: برداشتن انسداد، درمان عفونت، یا جراحی.
2. کم شنوایی حسی-عصبی: استفاده از سمعک یا کاشت حلزون.
3. کم شنوایی مختلط: ترکیبی از روش‌های درمانی انتقالی و حسی-عصبی.

راههای پیشگیری از کم‌شنوایی

– اجتناب از صداهای بلند و استفاده از محافظ گوش در محیط‌های پر سروصدا.
– درمان به موقع عفونت‌ها و مشکلات گوش.
– رعایت بهداشت گوش و پرهیز از استفاده از گوش پاک‌کن.
– انجام معاینات منظم شنوایی، به خصوص در افراد مسن.

کم شنوایی می‌تواند تأثیرات منفی بر کیفیت زندگی داشته باشد، اما با تشخیص به موقع و درمان مناسب مثل استفاده از سمعک، می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد یا علائم آن را بهبود بخشید. آگاهی از علائم و علل کم‌شنوایی، اولین گام در پیشگیری و درمان موثر این مشکل است.

چرا شنوایی گوش کاهش می‌یابد؟

کم شنوایی، یا همان کم‌شنوایی، می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و بسته به علت آن، موقتی یا دائمی باشد. این اختلال معمولاً ناشی از آسیب به ساختارهای گوش یا مشکلاتی در انتقال و پردازش صداها است. در این مقاله به دلایل اصلی کاهش شنوایی می‌پردازیم.
1. افزایش سن (پیرگوشی)
– یکی از شایع‌ترین دلایل کم‌شنوایی، افزایش سن است.
– با افزایش سن، سلول‌های مویی گوش داخلی که مسئول انتقال صدا به مغز هستند، به تدریج تحلیل می‌روند.
– این نوع کم‌شنوایی به طور معمول از دهه ششم زندگی شروع می‌شود و به تدریج بدتر میشود.
2. قرار گرفتن در معرض صداهای بلند
– مواجهه طولانی‌مدت یا مکرر با صداهای بلند (مانند ماشین‌آلات، موسیقی بلند یا انفجار) می‌تواند به سلول‌های مویی گوش داخلی آسیب برساند.
– این آسیب ممکن است دائمی باشد و باعث کاهش تدریجی یا ناگهانی شنوایی شود.
3. انسداد مجرای گوش
– وجود موم گوش بیش از حد، جسم خارجی یا عفونت می‌تواند باعث انسداد مجرای گوش شود.
– این انسداد مانع انتقال صدا به گوش داخلی شده و باعث کاهش شنوایی موقت می‌شود.
4. عفونت‌ گوش
– اینفکشن یا عفونت‌های گوش میانی (اوتیت میانی) یا خارجی (اوتیت خارجی) می‌توانند باعث التهاب، تجمع مایعات و کاهش شنوایی موقت شوند.
– همچنین عفونت‌ مزمن ممکن است آسیب‌های دائمی به گوش وارد کنند‌.
5. پارگی پرده گوش
– پرده گوش، نقش مهمی در انتقال امواج صوتی به گوش داخلی دارد.
– پارگی پرده گوش به دلایلی مانند ضربه، صدای بلند، یا عفونت می‌تواند منجر به کاهش شنوایی شود.

سایر عوامل

6. بیماری‌های گوش داخلی
– بیماری منییر: تجمع مایع در گوش داخلی که می‌تواند باعث کاهش شنوایی، وزوز گوش و سرگیجه شود.
– اتواسکلروزیس: رشد غیرطبیعی استخوان در گوش میانی که باعث کاهش شنوایی انتقالی می‌شود.
7. مشکلات عصبی و ژنتیکی
– برخی از انواع کم شنوایی‌ به دلیل مشکلات ژنتیکی یا اختلالات عصبی ایجاد می‌شوند.
– آسیب به عصب شنوایی یا مغز می‌تواند باعث کم‌شنوایی حسی-عصبی شود.
8. مصرف داروهای اتوتوکسیک (سمی برای گوش)
– برخی داروها، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند جنتامایسین)، داروهای شیمی‌درمانی، یا داروهای ضدالتهاب، می‌توانند به گوش داخلی آسیب بزنند و باعث کاهش شنوایی شوند.
9. بیماری‌ها و شرایط خاص
– دیابت: قند خون بالا می‌تواند به رگ‌های خونی کوچک گوش آسیب برساند و باعث کاهش شنوایی شود
– فشار خون بالا: می‌تواند جریان خون به گوش داخلی را مختل کند.
– عفونت‌های ویروسی: مانند اوریون، سرخک، یا مننژیت که به گوش داخلی یا عصب شنوایی آسیب می‌زنند.
10. تروما یا ضربه
– ضربه به سر یا گوش می‌تواند به ساختارهای گوش خارجی، میانی یا داخلی آسیب برساند و منجر به کاهش شنوایی شود.
– صدمات فیزیکی ممکن است پرده گوش یا استخوان‌های گوش میانی را تحت تأثیر قرار دهند.11. استرس و مشکلات روانی
– استرس مزمن می‌تواند با تأثیر بر جریان خون به گوش داخلی و مغز، باعث وزوز گوش و کاهش شنوایی شود.

چگونه از کم شنوایی جلوگیری کنیم؟

1. حفاظت از گوش‌ها: استفاده از محافظ گوش در محیط‌های پر سر و صدا.
2. مراقبت از سلامت عمومی: کنترل دیابت، فشار خون و چربی خون.
3. اجتناب از مصرف بی‌رویه داروها: مصرف دارو فقط با تجویز پزشک.
4. معاینات منظم شنوایی: بررسی دوره‌ای شنوایی، به خصوص در افراد مسن یا افرادی که در معرض خطر هستند.
5. رعایت بهداشت گوش: پرهیز از استفاده از گوش پاک‌کن و مراجعه به پزشک برای تمیز کردن گوش.

کم شنوایی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از عوامل موقتی مانند انسداد گوش گرفته تا مشکلات دائمی مانند افزایش سن یا آسیب به گوش داخلی. آگاهی از عوامل خطر و اقدام به موقع برای پیشگیری و درمان می‌تواند به حفظ سلامت شنوایی کمک کند.

چگونه متوجه کم شنوایی شویم؟

کم شنوایی معمولاً تدریجی رخ می‌دهد و در ابتدا ممکن است فرد متوجه آن نشود. با این حال، علائم خاصی می‌توانند نشان‌دهنده کاهش شنوایی باشند.
1. مشکل در شنیدن مکالمات روزمره
– دشواری در شنیدن و درک گفتار، به خصوص در محیط‌های پر سروصدا.
– نیاز به درخواست از دیگران برای تکرار صحبت‌هایشان.
2. افزایش صدای تلویزیون یا تلفن
– اگر متوجه شده‌اید که باید صدای تلویزیون، رادیو یا تلفن را بیش از حد معمول بلند کنید، ممکن است نشانه‌ای از کاهش شنوایی باشد.
3. شنیدن ناقص برخی صداها
– مشکل در شنیدن صداهای زیر (مانند صدای زنگ تلفن یا صدای پرندگان).
– احساس می‌کنید که برخی کلمات نامفهوم یا ناقص هستند.
4. زنگ زدن یا وزوز گوش (Tinnitus)
– احساس صدای زنگ، وزوز یا نویز در گوش که ممکن است همراه با کاهش شنوایی باشد.
5. اجتناب از مکالمات اجتماعی
– احساس خجالت یا استرس در موقعیت‌های اجتماعی به دلیل دشواری در درک مکالمات.
6. احساس گرفتگی یا پر بودن گوش
– اگر احساس می‌کنید گوش شما گرفته است یا شنوایی شما موقتی کاهش یافته، ممکن است ناشی از انسداد یا تجمع موم باشد.
7. مشکل در تشخیص منبع صدا
– دشواری در تشخیص جهت یا منبع صدا، به خصوص در محیط‌های شلوغ.

روش‌های تشخیص کاهش شنوایی

1. معاینه اولیه توسط خودتان
– توجه به تغییرات شنوایی در زندگی روزمره، مانند نیاز به بلند کردن صدا یا دشواری در شنیدن مکالمات.
2. آزمایش شنوایی (ادیومتری)
– مراجعه به یک متخصص شنوایی یا گوش‌وحلق‌وبینی (ENT) برای انجام آزمایش‌های شنوایی.
– این آزمایش‌ها می‌توانند میزان و نوع کاهش شنوایی را مشخص کنند.
3. استفاده از اپلیکیشن‌های تست شنوایی
– برخی از اپلیکیشن‌های موبایل می‌توانند به شما در بررسی اولیه شنوایی کمک کنند. با این حال، این روش جایگزین معاینه تخصصی نیست.
4. معاینه گوش توسط پزشک یا متخصص شنوایی و سمعک
– پزشک با استفاده از دستگاه اتوسکوپ، داخل گوش را برای بررسی وجود موم، عفونت یا سایر مشکلات بررسی می‌کند.
علائم هشداردهنده برای مراجعه به پزشک
– کاهش شنوایی ناگهانی.
– خروج مایعات یا خون از گوش.
– درد شدید در گوش.
– سرگیجه یا عدم تعادل همراه با کاهش شنوایی.

اگر هر یک از علائم بالا را تجربه می‌کنید، ممکن است شنوایی شما کاهش یافته باشد. برای تشخیص دقیق و درمان به موقع، بهتر است به یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی یا یک شنوایی‌شناس و متخصص سمعک مراجعه کنید. رسیدگی زودهنگام می‌تواند از بدتر شدن مشکلات شنوایی جلوگیری کند.

کلینیک شنوایی سنجی و سمعک مهرا با کادری متخصص در خدمت شما عزیزان میباشد. شما میتوانید از طریق شماره های زیر جهت دریافت نوبت اقدام کنید::

02188740248-02188733901